Allen Ginsberg Allen: şair və Yəhudi sosialist bir atanın, həddindən artıq kommunist və ruh xəstəsi anadan döllədiyi genetik manyak. Wh...
 |
| Allen Ginsberg |
Allen: şair və Yəhudi sosialist bir atanın, həddindən artıq
kommunist və ruh xəstəsi anadan döllədiyi genetik manyak. Whitman'la ilk gəncliyində
tanış olmuş olsa da (ki Rexroth günün birində belə deyəcəkdi: "Amerikan
şeirindəki uzun, Whitmancı, popülist, ictimai inqilabçı ənənənin az qala
qüsursuz bir tətbiqi") vəkillik oxuma yönləndirməsi edən atasının səsi
dominant çıxmışdır. Nə hüququ eeeh, məktəbdə tanış olub dost olacağı iki adamın
adı Kerouac və Burroughs olan birindən "nə gözlənilə bilinərdi ki?".
Çox zaman keçmədi, Burroughs kitablarından yaxından tanıdığımız bu məşhur Times
Meydanı (Amerikanı yıxmaq üçün üst bölgəsi bəlkə də gerçək Amerika) 'nda nəfəsini
dərdi Allen: Times demək; petuxluq demək idi, oğurluq, junk və polis demək idi.
Dərhal sonra (təbii olaraq) Kerouac kimi yollarda tapdı özünü. Təməlinin ən önəmli
daşlarını "On the Road" ilə yaxın zamanlı yayımlanan "Howl"
kitabını yayımlayaraq və başını uzaq şərq təlimləriylə pozub Orlovsky'ye aşiq
olaraq atdı.
Ginsberg'in LSD ilə olan yaxın əlaqəsi və Buddizmin
Amerikalı Budası mövqeyinə sürətlə yüksəlişi onu Beat Generasiyasının sözdə
varisləri hippilər arasında da ən üst mərtəbəyə daşıyacaqdı. Dylan ilə olan
yaxın münasibəti, filmlərində iştirak etməsi filan onu ən bi məşhur etdi.
Qatılmadığı hərəkət qalmayan Ginsberg'in az qala tanışlığı qalmayan bir musiqi
qrupu da yox idi; altdan alta underground musiqi bazarının router və kült adamı
olmağa başladı. Saysız iş görsə da bunlar arasında Beat Generasiyası üçün
ən əhəmiyyətli olanı qətiyyən Norapa institutda ki Jack Kerouac Şiir Məktəbini
qurmasıydı. (Bu əhəmiyyət mübahisə etmək əlbəttə, bəzilərimiz üçün Kerouac və məktəb
ifadələrinin yan-yana gəlməsi ürək bulandırıb qusmağa çatmaqdadır.)
Ginsberg özünü: "səssiz düşüncələriylə CIAin istehlak
edən, söylədiyi Blues melodiyalarıyla zənciləri məst edib rockçuları ağladan, ədalət
nazirliyini partlatmaq istəyən, 48'inden sonra Tanrıdan və ölümdən qorxmayan,
dünyanın ən ağıllı adamı olaraq tarixə keçmək istəyən" biri olaraq qiymətləndirdi.
Bunu istedatda da: FBI qeydləri tutula bilməz halda idi, "üst-üstə qoyanda
3 metri olar" deyirdi Allen; FBI onu "separatçı" olaraq
siyahısına aldı, "dəlilləriylə sübut edilmişdir ki: romantik qarışıqlıq
yaşayan, irrasional dağıdıcı" cümlələriylə fişləndi, Reagan dövründə
hazırlanan "uyqunsuzlar" , Nixon tərəfindən təyin olunan "düşmənlər"
siyahısında "şərəfdir" deyərək yerini aldı. 1970-ci ildə FBI onu,
"İÇ TƏHLÜKƏSİZLİK PROBLEMİ" olaraq xarakterizə edir və nəzarət
altında tuturdu. "Təhlükəli-Separatçı" elanı artıq neçənciydu kimsə
bilmirdi. Praqa və Havana danışıqlarında, polisə güc istifadə etməkdən ötəri
ixrac edildi.
Ginsberg, Qalereya-6da, Howl'u oxuduqdan sonra McCulure belə
deyəcəkdi: "Bir sədd yıxıldı! Bir insan səsi və bədəni: Amerikanın sərt
divarına, onun ordularına akademiyalarına, təşkilatlarına, sisteminin sahiblərinə
və güc dəstəkli təməllərinə qarşı guruldayır. "
Müdrikliyin sarayına gedən yolun coşqunluğunun yerlərində
keçdiyini Blake'den öyrənmişdi Allen. Bu kifayət idi! Ginsberg'in ölümü digərlərinin
ölümünə oxşadılmamaq nöqtəsində haqlılıq qazanır. Ginsberg, generasiyanın uşağı
olduğu qədər dünyanın da uşağı olmuşdu çünki.
Allen, dünya ilə məşğul olurdu; Allen, Amerika'yla,
Prezidentl' məşğul olurdu; yaşasaydı indi Allen iktidardaydı və göt deşiyi Buş
ilə məşğul olurdu; Ginsberg maşın çağıyla boğuşurdu. Dəli idi, dəlirmiş və ya dəlirtilmişdi:
yalnız yuxularında Blake özünə şeirlər oxuduğu və ya Wittman'ı supermarket
gördüyü üçün deyil. Digər tərəfdən onu dəli edən şey dünyaydı, aşiq olduğu
"yekə oğlan uşağı Amerika" idi. Allenin dəliliyi psixoanaliz
sonlandıra bilməzdi əlbəttə, həkimi özünə davamlı olaraq "Sən
normalsan" deyirdi; "Bingo! normaaim "dedi Allen, o zaman vəziyyət
çox sadə," mən normal olansam dünya havalanmış vəziyyətdədi.
Onsuz da bu dəlilik - "başqa dəlilik" - məzmununda
Beat Generasiyasının hansı övladının "normal" olduğunu demək olardı
ki: Kerouac mı normal di, Beat'i yaradan adam, ya da arvadının başını havaya
uçuran petux junky Burroughs mu normal idi, zen qaçağı Snyder normal idimi, qəhbələrin
piri Cassady ya da ...
Allen Ginsberg, yaxın tarixdəki ən tanınmış müasir şairlərdən
biridir-də-. 1926-cı ildə Nevada / Nyu-Cersi doğuldu "müqəddəs
petux". Ginsberg də digər uşaqlar kimi şair olaraq tanınmamışdan əvvəl bir
çox işlə məşğul oldu: yük gəmilərində işçilik, nöqtə qaynaçılığı, qab yuyan və
hamballıq bunlardan bir neçəsidir. Frisco'dakı bu bizim məşhur Six Gallery əlbirliyi
də daxil olmaq üzrə, bir çox şeir əlbirliyinə qatıldı. Minlərlə adamın-tamaşaçı
olaraq-yer aldığı dünyanın ən böyük şeir oxuma gecəsi "müqəddəs icma"
ın əsas adamı idi.
1954-cü ildə Frisco'lu rəssam Robert Lavigne, Ginsberg'i
modeli və yoldaşı Peter Orlovsky ilə tanış elədi. Bu tanış olmadan qısa müddət
sonra Orlovsky və Ginsberg sevgili oldular və birlikdə yaşamağa başladılar.
Münasibətlərini "evlilik" olaraq tərif edirdilər. Qısa davamlı
ayrılıqlara baxmayaraq əlaqələri Ginsberg'in ölümünə qədər (aprel 1997-Nə qədər
yaxın bir ölüm iyi verir elə deyilmi bu tarix, sanki biz 50-ci illərin
Frisco'nun küçələrində onlarla birlikdə sərxoşluq edib şeir oxumuşuq kimi) belə
sürdü. Allen əslində hər kəsə eşqini etiraf edən bir varlıq idi, hər kəsi əmmək
istəyən və bunu çox sevən bir sik əmən idi O.
Ginsberg bütün ömrü boyu-təbii olaraq-bir çox mükafat aldı,
bunların Onun üçün bir əhəmiyyəti olduğuna inanmırıq əlbəttə ki: Woodbury şeir
mükafatı, bir Guggenheim üzvlüyü, National Book mükafatı, NEA mükafatları və
Before Columbus Birliyindən həyat boyu müvəffəqiyyət mükafatı, filan filan
filan ...
Ginsberg, az qala epik deyə biləcəyimiz şeiri
"Howl" un yanaşı burada danışabilməyəcəyimiz qədər çox kitaba imza
atdı. Yazılarının çoxu "mübahisəli" və "ədəbsiz" olaraq şərh
olundu, hər nə deməksə. "Howl" un bir dinlətidə oxunması, Lawrence
Ferlinghetti'nin həbs olunmasıyla nəticələndi. Aftaritetlər Ginsberg'in
homoseksuallığı və seks haqqındakı aclığından narahat oldular. Ginsberg,
yazılarının bir qisimində də narkotik maddələrdən və bunların təsiri altındaykən
yaşanan təcrübələrdən bəhs edir-yəni görüləsi ən təbii şeylərdən bir neçəsini
görür-du. Və bu, dünyanın acığına gəlmişdi.
Jack Kerouac, William Carlos Williams və Kenneth Rexroth
kimi mühüm adlar Ginsberg'in önəmini anlamışdılar. Ginsberg, Kerouac'ın spontan
və qayğısız yazı stilindən çox təsirlənmişdi və özü də zaman-zaman bu metodu
istifadə edərdi. Bir dəfə Williamsdan ilhamlanaraq, onun şeirlərinin bir
qismini danışıq dilinə çevirdi. Williams, nəticənin uğurlu qarşısında çox
xoşnuttu.
Dövrünün bir çox yazıçısı kimi Ginsberg də mistik olana
çatmaq istəyirdi. William Blake də daxil olmaq üzrə 19. əsrin metafizikaçı
şairləri, ən böyük ilham qaynaqlarından biriydi. Marihuana və benzedrin kimi
maddələr istifadə etməsindəki əsl məqsəd, zehinini genişləndirmək və ruhani
olana çatma istəyi, ya da həqiqəti siz təxmin edin. Yazılarının böyük hissəsini-Howl
da daxil olmaq üzrə-narkotik maddələrin təsiri altındaykən yazdığını deyərdi, və
bu doğru idi. (Əslində bu cümlələri yalnız "söhbətə" a uzaq oxucu
potensialının varlığını düşünmək məcburiyyətində olduğumdan qurmaq məcburiyyətindəyəm,
"siz" başa düşün artıq.)
Yazılarının bir çoxu döyüş motivlərinə sahibdir : Nasist qaz
otaqları və Vyetnam, bir çox şeirinə mövzusu olmuşdur.
Ginsberg, sərhədləri aşan Beat yazıçılarından biridir, bu
dövrün yazıçılarına marağı olmayan birinin belə onun yazılarına bir göz atmağı
lazımdır. Ölümündən sonra, City Lights, Ginsberg üçün, şeir kasetlərinin də
qulaq asıdırıldığı bir bayram gecəsi təşkil etdi.
Ginsberg'in yazıları Toro, Emerson və Whitman'la müqasiyə
edilməkdədir və bu yazıların "köhnə aqnostik ənənəsi" yaşatdığını
deyirlər.
Şenol Erdoğan
Yazının mənbəyi : http://cyberzenarchy.wordpress.com/2009/05/17/howl-uluma-allen-ginsberg/
