Franz Kafka "Səninlə seksl ə məşğul olmaq, Kafkaesk bir təcrübə" deyirdi 'Annie Hall "filmində Diane Keaton, Woody...
 |
| Franz Kafka |
Yəqin xəbərdarsınız; ‘Dönüşüm’, ‘Dava’, ‘Şato’ kimi romanları yaradıcısı olan Franz Kafkanın illərdir British Library'de qorunan porno arxivi nəhayət gün işığına çıxıraılıb. Yəni alimlərin yarı-müqəddəs imici biçdikləri bu adamın insan olduğunu, 'ayıb şeylər də edə bildiyini' öyrənib öz insanlığımızı xoş görməyə başlayabiləcəkmişik. (Mən Ceyms Joycenin arvadına yazdığı bu açıq-saçıq, əxlaqsız məktubları çoxdan oxudum, yəni insanlığımı onsuz da xoş görürəm.)
Kafka mütəxəssisi Ceyms Hawkes'a baxılsa, yazar anasıyla atasının evində, tavan arasında dayanan bir sandıqda saxladığı porno fotoşəkillərinə yalnız tətil günlərində göz atırmış. (İnsanlıq halı, göz atmaqdan başqa şeylər də edirdi bəlkə.) Günəşli bir gündə dəniz sahilində çəkilmiş çox 'yaramaz' şeylərmiş bunlar. "Hamısı da şübhəyə yer buraxmayacaq şəkildə porno" deyir Hawkes, "Saf və qatqısız porno. Bəziləri şirin, bəziləri çox qaranlıq və naxoş ... "
Digər tərəfdən porno var, porno var ... 'Why You Should Read Kafka Before You waste Your Life' (Nə üçün həyatınızı boşa xərcləmədən əvvəl Kafka oxumalısınız?) Adlı kitabın yazıçısı Hawkes məsələni biraz qabartır ola bilərmi? Məndən soruşmayın! Bu mövzuda etibarlı qaynaq hesab edilmərəm, Kafkanı dəfələrlə oxuduğum halda həyatımı bədxərccəsinə xərcəməyə davam edirəm ...
Şəkillər kitab olaraq da yayınlanacaqmış. Kafka və seks haqqında bilmək istəyib də soruşmağa cəsarət edə bilmədiyimiz hər problemin cavabını o zaman alabiləcəkmişik. Heç olmasa mən belə ümid edirəm. Indi isə yalnız xəyal gücümdən istifadə edirəm. Yaxşı, Kafkanın romanlarını yenidən oxumağın bir faydası olarmı? Baxaq ...
Adam bir səhər oyandığında böyük bir böcəyə çevrildiyini anlayır ...
(Hmmm, ölçü əlbəttə mühümdür və 'böyük' sözünün başqa yerlərdə çox yaxşı vəədkar kombinasiyasını ola bilər amma əlimi vicdanıma qoysan, hər oxuyanda sanki gözlərimi yaşartan və ürəyimi bir burğu kimi oyan Dönüşüm seks mövzusunda böyük vədlər ehtiva etmir.)
Adam, ümidsizcə girişini heç cür tapa bilmədiyi əsrarəngiz bir qalaya çatmağa çalışır ...
(Axtarmaq, tapmaq, girmək, girməmək, itələmək ... Bunlarda bir cığal ola bilərmi? I-ih! Freud qaranlıq cinsi əlaqələr qurmuşdur bəlkə amma gülünc yanları da olan 'Şato'nun zənnimcə sekslə əlaqəsi yoxdur.
Adam cinayət törətmədiyindən əmin olduğu halda həbs olunur və özünü nə üçün müdafiə edəcəyini belə öyrənə bilmədən, əvvəl çırpınaraq, sonra təvəkküllə cəzasını gözləməyə başlayır.
(Sado-Mazo vəziyyətlər? Boyun əyməklə nəticələnən üsyanın həzzi? Bilmirəm, mürəkkəb ləkəsi testi kimi oldu, bu nəyin 'Dava'sı, artıq mən də anlaya bilmirəm. "Kafkada seks yox" deyə deyə hər yerdə seks görməyə başlayacağam yaxında.)
Bütün qəhrəmanların kişi olduğu diqqətinizdən yayımyım ümidvaram? Adamımız 'adamlarına' baxın ... Cozef K, yalnız K və Gregor Samsa ... Yalnız bunlar deyil, Kafka, hekayələrində belə qəhrəmanların adlarını ya səs olaraq, ya məna olaraq öz adından ürətib ...
(Baxın, bu mövzuda mənə güvənə bilərsiniz, özünə aşiq olan adam özünə aşiq olanları tanıyır.)
Başda Milena olmaq üzrə, ədədləri çox da çox olmayan qadınlarına əziyyət çəkdirib həzzi yalnız fahişələrlə yaşayan Kafkanın gecə həyatına dair bir şey öyrənmək üçün məktubları da kafi olmur. Seks həyatına dair tapa bildiyiniz tək şey bu: Möhtəşəm yüksək bir libidosu varmış və bunu basdırmaq üçün əlindən gələni edərək özünü davamlı cezalandırmış.
Bir hekayəsində iki əlini bir-birinə çırpıb aralarındakı iqtidar döyüşünü izlərkən, "Vəzifəm heç asan deyildi, əllərim ovuçlarımın arasındakı qaranlıq bölgədə gözlərimdən qaçmaması lazım olan müxtəlif növ hiyləyə müraciə edirdirdi" deyən Kafka üçün narahatda ola bilərdim. Onu tanıma şansım-ya da şanssızlığım-olsaydı ... Lakin eqoist bir oxucu olduğum üçün, Kafkanın şizoidliğinin, bir çox ruh ilə tək bədəndə mövcudluq döyüşünün qiymətini bilməyi seçirəm.
Başa dönsəm; nəymiş bu Kafkaesk pornografyası?
Ləkələri diqqətlə təmizlənmiş bir neçə saralmış Foto ...
Yazar : Gülenay Börekçi
Tərcümə : Əli Rəhimli
Rəsmi sənd :
James Hawes: "Excavating Kafka: Text as Historical Artefact"
5 pm Tuesday 4th November (Tuesday 4th week), The Main Hall, Taylor Institution, Oxford
The novelist and critic James Hawes will give a special lecture based on his controversial book, Excavating Kafka (2008), courtesy of New College and the Oxford Kafka Research Centre.
Excavating Kafka (2008) aims at debunking a number of key facets of what it considers to be the "Kafka-Myth", including the idea that Kafka was the archetypal genius neglected in his lifetime; that he was stuck in a dead-end job and struggling to find time to write; that he was tormented by fear of sex; that he had a uniquely terrible, domineering father who had no understanding of his son's needs; that his literature is mysterious and opaque; that he constructs fantasy-worlds in which innocent everymen live in fear of mysterious and totalitarian powers-that-be.
"Hawes is one of the most audacious, obsessive and endlessly inventive critics of an author with whose work he is clearly and wonderfully obsessed."
Ian Samson, The Guardian, 13 September 2008
"Kafka was no tortured soul - he was a clubber with a penchant for porn. Excavating Kafka is undeniably an exhilarating read."
James Walton The Telegraph 16 August 2008.
