İsyan ve kendilik siyaseti

Gezi Parkı eylemlerinden bir kare Stirner'e göre, devrimci eylem geçmişte üzücü bir şekilde başarısız oldu. Otoritenin yerini değil ...

Gezi Parkı eylemlerinden bir kare

Stirner'e göre, devrimci eylem geçmişte üzücü bir şekilde başarısız oldu. Otoritenin yerini değil biçimini değiştirirken otorite paradig­masının tuzağına takılı kaldı: liberal devletin yerine işçi devleti ko­nuldu; Tanrının yerine insan konuldu. Fakat otorite kategorisinin kendisi değişmeden kaldı ve çoğunlukla daha da ezici hale geldi. Belki de, bu durumda devrim fikrinin kendisinin terk edilmesi ge­rekir: devrim daima otoritenin üstesinden gelmek yerine onu kalı-cılaştırmaya varan özcü kavramlara ve Manici yapılara dayanır. Stirner, insan Özü ve iktidar arasındaki bağlantıların maskesini dü­şürdü ve bu nosyon etrafında bir devrimci teori inşa etmenin tehli­kelerini gösterdi. Belki de bu yüzden devrimler özneleştirmelerden kaçış -dayatılmış insan özü kimliğini reddediş- hakkında olmalı­dır. Belki de Stirner'in savunduğu gibi devrim isyana dönüşmeli­dir:

“Devrim ve isyan eşanlamlı sayılmamalıdır. Birincisi koşulların, yerle­şik durumun ya da statünün, Devlet'in ya da toplumun devrilmesini içerir, bu açıdan siyasal ya da toplumsal bir harekettir; ikincisiyse ger­çekten de kendi kaçınılmaz sonucu açısından koşulların dönüşümüdür; ne var ki bundan değil insanların kendileriyle olan hoşnutsuzlukların­dan harekete geçer; silahlı bir kalkışma değil fakat bireylerin kalkış­masıdır; kendisinden kaynaklandığı düzenlemeleri umursamaksızın gerçekleşen bir uyanıştır. Devrim yeni düzenlemeler hedefler; isyan ise artık düzenlemeye izin vermememize, buna karşın kendi kendimi­zi düzenlememize yol açar ve 'kurumlara' dair pırıltılı umutlara kapıl­maz. Bu, yerleşik olana karşı bir mücadele değildir, çünkü eğer başa­rılı olursa, yerleşik olan kendi kendine çöker; bu yalnızca beni yerle­şik olandan dışarıya çıkaracak, geleceğe yönelik bir çalışmadır.”

Öyleyse isyanın, bireyin kendisine zorla kabul ettirilmiş olan ve sa­yesinde iktidarın işlediği kimliği reddetmesiyle başladığı savunula­bilir: isyan "insanların kendilerinden duydukları hoşnutsuzluklar­dan" başlar. İsyan siyasal kurumların kendilerini devirmeyi hedef­lemez. Bir anlamda, bireyin kendi kimliğini devirmesini hedefler -yine de bunun sonucu siyasal düzenlemelerde değişimdir. Bundan dolayı isyan kişinin ne olduğuyla -anarşistlerin savunduğu gibi in­sani oluşla, insan oluşla- değil ne değilse o oluşla ilgilidir. O zaman Stirner'in bireysel isyan nosyonu bir oluş süreci gerektirir. Kişinin kendisini stirekjpr yeniden icat etmesiyle -öznelliğe dayanan bir anarşizmden çok, bir öznellik anarşizmi ile ilgilidir. Kendilik (the şelf) ya da benlik {the ego) bir öz, bir dizi tanımlanmış niteleyici özellik değil, fakat daha çok bir boşluk, bir "yaratıcı hiçliktir", bu­nun dışında bir şey yaratacak olan bireye bağlıdır ve özler tarafın­dan sınırlandırılamaz. Kendilik ancak tüketilmek için varolur: "Ben, kendimi varsayarken bir varsayımdan başlarım; fakat varsa­yımım 'kendi kusursuzluğu için mücadele eden İnsan' gibi kendi kusursuzluğu için mücadele etmez, fakat yalnızca onun keyfini çı­karmama ve onu tüketmeme hizmet eder... Ben kendimi önceden varsaymam, çünkü her an kendimi öne sürüyor ya da yaratıyo­rum."

Bakunin'den Lacan'a,sayfa 118,119