Raquel Murillo ve Sergio Marquina La Casa De Papel, büyük bir suç ile kanunun nasıl baş ettiğini anlatan bir TV dizisidir. Dizinin başa...
 |
| Raquel Murillo ve Sergio Marquina |
La Casa De Papel, büyük bir suç ile kanunun nasıl baş ettiğini anlatan bir TV dizisidir. Dizinin başat ekseni, Kanun ile Suç arasındaki ilişkinin iki figür arasındaki cinsel ilişki yoluyla sahnelenmesidir: Raquel Murillo (Itziar Ituño) Kanun figürüdür, Sergio Marquina (Álvaro Morte) Suç figürüdür. Kanun ile Suç arasındaki özsel fark, bu iki figürün jouissance modaliteleri ile ifade edilmiştir. Önceden söylediğim gibi, kuramımda, bir öznenin jouissance‘ı, Lüzum & Keyfiyet olarak bölünmüş bir cevherdir [1]. Bu bölünmeyi iki figüre uygulayarak, bu öyküde Kanun & Suç için jouissance‘ın nasıl örgütlendiğini görebiliriz.
Kanun figürü Raquel için, Lüzum, onun müfettiş olarak rehineleri kurtarma ve suçluları tutuklama işidir, Keyfiyet ise temelde onun aşk ihtiyacıdır, annesi bu ihtiyacı teşvik eder. Lüzum ve Keyfiyet onun için çoğu zaman karşıttır, iki anlamda: (1) Lüzum her zaman birinci önceliği alır ve Keyfiyet küçük boş zaman parçalarına indirgenir: S01E13’te annesinin post-it notu şöyle der: “Raquel ciddi bir kadın ama beni çok sever.” (2) Sergio ile ilişkisinde, Keyfiyeti ona bir tuzak olur ve Lüzumu adına müdahale ederek (Sergio’dan birçok kez kuşkulanıp onu kontrol ederek) bu tuzaktan kaçınmaya çalışır.
Elbette Raquel işinde suçluları kovalamaktan da keyif alır, ama çoğu zaman Keyfiyeti Lüzumunun dışında durur: hayatı, işi ile kişisel hayatı arasında bölünmüştür. Yani Lüzum & Keyfiyetin kanonik bölünmesi Kanunun modalitesini karakterize eder. Lüzum & Keyfiyet sürekli çatışma içindedir, ve Keyfiyet bu çatışma ile iyice parçalanmıştır: Keyfiyetin bu parçalanması Raquel’in annesinin klinik unutkanlığında sahnelenir. Bu bölünme ve çatışma Raquel’in (Kanunun) zayıflığıdır, Sergio (Suç) bunu sömürür. Dizinin adı “La Casa De Papel”: “Kağıttan Ev” Kanunun bu zayıflığına atıf yapar.
Suç figürü Sergio için, Lüzum onun “El Profesor” olarak soygunda başarılı olma görevidir, bu görev babasının isteğinden gelir. Çoğu zaman, Keyfiyeti Lüzumuna tâbi kılınmıştır: asıl keyif aldığı şey soygundaki ilerlemedir. Ortaklarının da onun gibi Keyfiyetlerini bu soyguna tâbi kılmalarını ister, ve bu yüzden aralarında kişisel ilişkileri yasaklar, gerçi bu yasağı örneğin Tokyo & Rio ihlâl eder. Herşeyi soyguna tâbi kılma ihtiyacı, Raquel ile ilişkisinde karmaşıklaşır.
Çoğu zaman, Sergio, Raquel’in aşkını soygunun amaçları için araçlaştırmayı becerir, bu yolla bilgi edinir, delil yok eder, kaçar vb. Ama bu araçlaştırma eksik kalır: bazen Raquel’e olan aşkı onu soygunu riske atmaya zorlar. Bu riske atmalardan birisinde Sergio delil yok etmek için Raquel’in annesini öldürmek üzeredir ama son anda cinayeti durdurur, ki anne onun Raquel’le olan aşkını övmüştür (S01E13). Bu olayda annenin unutkanlığı onu kurtarır. Bir başka riske atma, Raquel Sergio’yu öptükten sonra onu serbest bırakmasıdır, bu aşk jestini sadakatinin kanıtı sayar (S02E06). Bu olayda onu kurtaran şey, Raquel’in kızı Paula ile tehdit edilene kadar süren geçici sadakati olur.
Demek ki Sergio Keyfiyetini Lüzumuna bütünüyle tâbi kılmayı beceremez. S02E04’te dediği gibi: “Hepsi planlıydı Raquel. Herşey. Herşey. Çok özür dilerim, aramızda olanlar haricinde herşey planlıydı. Bilmiyorum, kendi kuralımı çiğnedim. Bu değişkeni düşünemedim / Ne değişkeni? / Sana aşık olmak.” Böylece Suçun modalitesi, Keyfiyetin neredeyse tamamen Lüzuma tâbi kılınması ile karakterize olur, aşk bunun istisnasıdır. Dahası, Suç Kanundaki bölünme ve çatışmayı sömürerek onun Keyfiyetini kendi Lüzumuna araçlaştırma yoluyla tâbi kılar, gerçi bu araçlaştırma eksik kalır ve Suç riske atılır, sonra senaryo yazarlarının iyi niyeti sayesinde kurtulur.
Lüzumları bakımından Raquel ile Sergio neredeyse her zaman Kanun ve Suç olarak birbirlerine karşıttırlar, ama Keyfiyetleri zamanla bir aşk ilişkisi olarak örgütlenir. İkinci sezonun son bölümlerinde Raquel başından beri kovaladığı esas suçlunun Sergio olduğunu öğrenir ama Kanun adına onu doğrudan tutuklamak yerine, özel bir yerde yalan makinesiyle onu sorgular, yani kendi Lüzumuna karşı gelir ve ortak Keyfiyetlerine teslim olur (S02E04). Raquel’in aşka teslim olması onu tutsak eden Sergio’yu öperek sadakatini kanıtlamasıyla zirve yapar (S02E06). O noktada Raquel, Kanunun Lüzumunu terk eder ve Sergio’nun Suç Lüzumuna tâbi olur. Sergio’ya verdiği “bilinçdışı” destek “bilinçli” bir desteğe döner. Polisler onu “soygunda işbirliği ihtimâli ve adalete engel olma” ile suçlamakta haklıdırlar (S02E05).
 |
| Raquel S02E04’te yalan makinesi kullanır |
İki tarafın da kendi ortak Keyfiyetlerine duydukları sadakat Lacan’ın arzu etiğini yankılar: “Arzundan taviz verme.” Raquel’in Keyfiyete olan sadakati doğrudan onun kendi Lüzumuna aykırıdır (onu en sonunda işini terk etmeye zorlar), Sergio’nun Keyfiyete sadakati ise onun Lüzumuna sadece biraz aykırıdır (onu sadece soygunu birkaç kez riske atmaya zorlar). Sonuç olarak, bu iki figür bakımından, “arzudan taviz vermemek” sadece Suç ile uyumlu gözükür (birkaç riske atma hariç), çünkü Kanun, tanımı gereği Keyfiyete ihanettir.
S01E02’de “El Profesor” “Hiç orgazm taklidi yaptın mı?” diye sorar ve Raquel “Hayır” diye yanıtlar. Kanunun neredeyse hiç Keyfiyeti araçlaştırmaması dikkat çekicidir, bu onun mantığına aykırıdır. Kanun kandıramaz. Bu yüzden Raquel’in S02E06’daki öpücüğü bir kandırma değildir, hakikaten onun aşkını ve sadakatini kanıtlar. Keyfiyetin sömürülmesi Suçun bir ayrıcalığıdır, bu da Žižek’in şu tezini destekler gözükür: “suç ve kanunun karşıtlığı suça içseldir, kanun suçun bir alttürüdür, suçun kendine-ilişkilenen yadsımasıdır” [2]. Raquel’in sözleriyle, “Kimin iyi kimin kötü olduğunu artık bilmiyorum” (S02E06).
Sonunda Kanun bir Lüzum olarak yenilir ve Suç Kanun ile arasında dolaşan Keyfiyeti araçlaştırarak galip gelir. S02E03’teki palyaço eylemi Keyfiyetin araçlaştırılmasının nihaî ifadesidir ve işte bu yüzden kırmızı saç teli Hitchcockçu nesne olarak, küçük Gerçek parçası olarak, suçluyu açığa çıkaran kuşku götürmez nihaî delil olur.
[1] Postmodern Alienation Model, Dr. Işık Barış Fidaner
[2] Less Than Nothing, page 298
Işık Barış Fidaner
