Jak Lacan ilə reportaj (1-ci hissə)

Jacques Lacan (Jak Lacan) Aşağıda yerləşən mətn, Emilio Granzotto'nun Jak Lacan ilə Panorama jurnalı üçün 1974-cü ildə apardığı rep...

Jacques Lacan (Jak Lacan)

Aşağıda yerləşən mətn, Emilio Granzotto'nun Jak Lacan ilə Panorama jurnalı üçün 1974-cü ildə apardığı reportajın bir hissəsinin tərcüməsidir. Müsahibə, 2004-cü ilin Fevralında  “Magazine Littéraire” jurnalının 428-ci nömrəsində dərc edilmişdir.

Emilio Granzotto. Psixanalizin böhranından getdikcə daha tez-tez danışılmağa başlanmışdır. Sigmund Freud’dan da o tərəfə keçildiyi və günümüz cəmiyyətində də Freud’un əsərinin nə insanı anlamaq nə də insanın dünyayla əlaqəsini dərindən şərh etmək üçün kifayət etməyəcəyi deyilir.

Jak Lacan. Bunlar hekayədir.

İlk olaraq, böhran. Bir böhran yoxdur, ola da bilməz. Psixanaliz öz sərhədlərinə tamamilə çatmış deyil hələ. Tətbiq və məlumat mənasında hələ kəşf ediləcək çox şey var. Psixanalizdə dərhal tapılan həll yolları deyil, səbəbləri tapmaq üçün edilən uzun və səbr tələb edən araşdırmalar mövcuddur.
İkinci olaraq da Freud.

Onu tamamilə anlamamışkən, ondan o tərəfə keçildiyi hökmünə necə gələ bilərik? Qəti olan budur ki, o bizi tamamilə yeni şeylərlə tanış etdi, Freud'dan əvvəl xəyal belə edə bilməyəcəyimiz şeylərlə. Təhtəlşüurun problemlərindən, seksuallığın əhəmiyyətinə qədər; Simvolik girişdən, dilin qanunlarına və hətta təbiətə qədər.

Onun təlimi həqiqəti sorğuladı; bu, hər kəsi və fərdi mənada da hər birimizi maraqlandıran bir məsələdir. Bu bir böhrandan çox daha fərqli bir şeydir. Təkrar edirəm: Freud'dan uzağıq. Onun adı bir çox şeyi örtməyə də yaradı, onun yolundan azmalar oldu, varisləri hörüntünü hər zaman sədaqətlə təqib etmədi, qarışıqlıqlar ortaya çıxdı. 1939'da ölümündən sonra, şagirdlərindən bəziləri da psixanalizi fərqli bir şəkildə tətbiq etdiklərini irəli sürdülər, onun öyrətdiklərini bir neçə sıravi düstura endirdilər: prosedura, qayda kimi idi; təcrübə, davranış düzəltilməsiylə sinifləndirilmişdi və üsul da fərdin öz ictimai ətrafına uyğunlaşmasının yenidən təmin edilməsiydi. Komfortlu psixanaliz, salon psixanalizi, Freudun mənfiləşdirilməsidir.

Lakin bunu nəzərdə tutmuşdu o. "Dözülməz üç vəziyyət var" demişdi, "qeyri-mümkün üç vəzifə: idarə etmək, maarifləndirmək və psixanalizi tətbiq etmək". Bu günlərdə, rəhbərlik məsuliyyətinin kimdə olduğunun əhəmiyyəti yoxdur və hər kəs də pedaqoq olduğunu iddia etməkdədir. Psixanalistlərə gələcək olsaq, allah bərəkət versin ki, münəccimlər və şəfa verənlər kimi varlanmaqdadırlar. İnsanlara kömək etməyi təklif etmək, müvəffəqiyyətli olunacağına dair zəmanət vermək deməkdir və müştərilər də qapıya yığılır. Halbuki, psixanaliz başqa bir şeydir.

Emilio Granzotto. Tam olaraq nədir bəs?

Jak Lacan. Mən onu simptom olaraq tərif edirəm - içərisində yaşadığımız mədəniyyətin narahatlığını üzə çıxaran bir simptom. Əlbəttə bir fəlsəfə kimi deyil. Fəlsəfəyə nifrət edirəm; fəlsəfə yeni bir şey deməyəli çox uzun vaxt oldu. Psixanaliz bir inanc da deyil və onu bir elm olaraq adlandırmaq da xoşuma gəlmir. Bir praktika olduğunu və qaydasında getməyən mövzularla məşğul olduğunu söyləyək. Son dərəcə çətindir çünki qeyri-mümkün və xəyali olanı gündəlik həyata daxil etdiyi iddiasındadır. İndiyə qədər bəzi nəticələr əldə etdi ancaq hələ qaydaları yoxdur və hər növ qeyri dəqiqliyə də əlverişlidir.

Gərək tibb baxımından gərəksə psixologiya və tamamlayıcıları baxımından, tamamilə yeni bir şeydən söhbət getdiyini unutmamaq lazımdır. Bundan əlavə çox da gəncdir. Freud’un ölümündən hələ otuz beş il keçib. İlk kitabı ‘’Yuxuların Yozumu’’, 1900-də çap edilmişdi və çox müvəffəqiyyətli olmamışdı. Bir neçə il içərisində üç yüz ədəd satmışdı deyəsən. Az sayda şagirdi var idi və onlara dəli gözüylə baxılırdı, hətta, öyrəndiklərini necə tətbiq və şərh edəcəkləri üzərində də razı deyildilər.

Emilio Granzotto. İndiki dövrdə insanın problemi nədir ?

Jak Lacan. Bu böyük yorğunluq və inkişaf yarışının bir nəticəsi olaraq: həyat. Psixanaliz yolu ilə, insanlar bu yorğunluğu sürükləyərək hara qədər gedə biləcəklərini kəşf etməyi ümid edirlər.

Emilio Granzotto. İnsanları özlərini araşdırmağa sövq edən nədir ?

Jak Lacan. Qorxu. İnsan, məna verə bilmədiyi şeylər başına gəldikdə, bunlar öz istəyi ilə reallaşmış olsa belə, qorxar. Başa düşməməkdən qaynaqlı əziyyət çəkir və yavaş-yavaş vahimə vəziyyətinə düşür. Bu nevrozdur. Histerik nevrozda, bədən xəstə olma qorxusu ilə xəstə olur, lakin, əslində xəstə deyil. Obsessiv nevrozda isə, qorxu zehnə qəribə şeylər, idarə edilə bilməyən düşüncələr, formaların və obyektlərin fərqli və qorxuducu mənalar qazandığı fobiyalar soxur.

Emilio Granzotto. Nümunə verəsi olsaq ?

Jak Lacan. Nevrotik insan, qorxunc bir ehtiyac tərəfindən, bir kranın həqiqətən bağlı olub olmadığını ya da bir obyektin yerində dayanıb dayanmadığını onlarla dəfə nəzarət etməyə məcbur buraxılmış hiss edər. Lakin, bu əsnada, kranın olması gərəkdiyi kimi olduğundan və obyektin də tapılmağı lazım olan yerdə olduğundan çox əmindir. Bunu yaxşılaşdıracaq bir dərman yoxdur. Nə səbəblə reallaşdığını tapmaq və bunun nə məna ifadə etdiyini öyrənmək lazımdır.

Emilio Granzotto. Yaxşı bəs müalicəsi nədir?

Jak Lacan. Nevrotik insan, sözlə yaxşılaşan bir xəstədir; hər şeydən əvvəl də öz sözləriylə. Danışmağı lazımdır, izah etməyi, özünü ifadə etməyi. Freud, psixanalizi, başqa bir insana yönəldilən sözlərdən ibarət olduğu ölçüdə, subyektin keçmişinin subyektin özü tərəfindən fərziyyəsi olaraq tərif edir. Psixanaliz sözün suverenliyidir və başqa bir dərman da yoxdur. Freud, təhtəlşüurun, şüur dərinləşməsinə açıq olmadığı üçün çox da dərin olmadığını izah etmişdi. Bundan əlavə, bu təhtəlşüurundan danışanın, subyekti aşan, subyekt içərisində bir subyekt olduğunu söyləmişdi. Söz, psixanalizin böyük gücüdür.

Emilio Granzotto. Kimin sözü? Xəstəninki mi yoxsa psixanalistinki mi?

Jak Lacan. Psixanalizdə "xəstə", "həkim", "dərman" terminləri, ümumi olaraq mənimsədiyimiz passiv ifadələr qədər səhvdir. "Psixanaliz olunmaq" deyirik. Bu səhvdir. Analiz əsnasında əsl işi görən, danışan adamdır, Analizan subyektdir; bunu, necə irəliləməyi lazım olduğunu ifadə edən və müdaxilələriylə ona yardım edən analistin təlqin etdiyi şəkildə etsə belə. Onun da bir şərhi var.
Analist, ilk baxışda, analizanın söylədiyinə bir məna yükləyirmiş kimi görünür. Gerçəkdə isə, subyektin əziyyət çəkdiyi şeylərin mənasını silmə meylində olan şərh, daha incədir. Burada məqsəd, simptomu - ya da xəstəliyin deyək, heç bir şeylə heç bir əlaqəsi olmadığını, hər hansı bir mənadan məhrum olduğunu, subyektə öz hekayəsi üzərindən göstərməkdir. Xəstəlik görünüşcə gerçək olsa da, əslində mövcud deyil.

Bu danışma işinin irəlilədiyi yollar çox sayda proqram və sonsuz bir səbr tələb edir. Psixanalistin vasitələri, səbr və qiymətləndirmədir. Üsul da analizan subyektə verilən faydanı ölçməyi bilməkdən ibarətdir. Nəticə etibarilə, psixanaliz çətindir.

Emilio Granzotto. Jak Lacan'dan bəhs edilərkən, bu ad qaçınılmaz şəkildə bir təbirlə birlikdə xatırlanır: "Freud'a qayıdış". Bu nə ifadə edir?

Jak Lacan. Tam olaraq elə. Psixanaliz, Freud deməkdir. Psixanaliz etmək istəyiriksə, Freud`a qayıtmağımız lazımdır, onun gerçək mənada oxunmuş və şərh olunmuş terminlərinə və təriflərinə qayıtmağımız lazımdır. Parisdə tam da bu məqsədlə bir Freudian Məktəb yaratdım. Mənim bu mövzudakı fikrimi bildirməyimdən bu yana iyirmi ildən çox keçir : Freud'a qayıdış, Freud`un işindən yola çıxılaraq təyin edilmiş və sıralanmış qanunlar istiqamətində, təliminin oxumasını yenidən ələ alaraq, ekzistensialist fenomenologiya – misal üçün, psixanaliz dairələrinin təşkilati növləri kimi - azmalar və qeyri dəqiq sahəni təmizləməyi ifadə edir. Freud'u yenidən oxumaq, sadəcə, Freud'u yenidən oxumaq deməkdir. Bunu etməyən, psixanalizi səhv bir üsulla tətbiq edir.

Emilio Granzotto. Lakin Freud çətindir və Lacan'ın da onu tamamilə anlaşılmaz hala gətirdiyi deyilir. Lacan, yalnız təqibçilərindən çox azının anlamağı ümid edə biləcəyi şəkildə danışmaqla və - xüsusilə də - yazmaqla tənqid olunmaqdadır.

Jak Lacan. Bunu bilirəm; düşüncəsini duman pərdələrinin içərisində saxlayan qaranlıq bir insan olaraq görürlər məni. Niyə belə deyə özümə soruşuram. Analiz barəsində, Freud'la birlikdə təkrar edirəm ki, bu "həqiqətin gerçəyin içinə girdiyi, subyektlər arası bir oyun"dur. Bu anlaşıla bilən deyil mi? Nə var ki, psixanaliz uşaq-muşaq işi də deyil.

Kitablarım anlaşılmaz olaraq tərif edilir. Amma kimin üçün anlaşılmazdır? Onları hər kəs üçün və hər kəs tərəfindən anlaşılması üçün yazmadım. Əksinə, hər hansı bir oxucunu məmnun etməklə bağlı ən kiçik bir marağım olmayıb heç vaxt. Söyləyəcəyim şeylər var idi və onları söylədim. Oxuyan bir kütləyə sahib olmaq mənim üçün kifayətdir. Əgər başa düşmürlərsə, səbirli olsunlar. Oxucu sayına gəldikdə, Freud'a görə daha çox şansım oldu. Kitablarım gərəyindən çox belə oxundu, buna çaşmış vəziyyətdəyəm.

Belə də bir qənaətim var ki, ən çox on il içərisində, məni oxuyan bir insan, gözəl bir pivə stəkanı kimi tamamilə şəffaf olduğumu düşünəcək. O zaman bəlkə də bunu deyəcəklər: "Həqiqətən, bu Lacan da nə qədər sıravi biri olub!"


Tərcümə : Əli Rəhimli
Düzəliş : psixoloq Cəmilə Qocalı 
Ad

A Separation,1,Adam Schaff,1,Adem ve Havva,1,Akra'da Bulunan Elyazması,1,Alain Badiou,4,Alain Resnais,1,Alan Woods,1,Albert Camus,17,Albert Einstein,4,Alejandro González Iñárritu,1,Alenka Zupančič,1,Alexander Supertramp,1,Alfred Hitchcock,4,Alıntı,1,Ali Rahimli,4,Allen Ginsberg,5,Amin Maalouf,1,Anarşi,2,André Breton,1,Andrey Tarkovski,7,Ani Gezinti,1,Anton Çehov,2,Antonin Artaud,1,Anubis,1,Aristoteles,1,Arthur Danto,1,Arthur Rosenberg,1,Arthur Schopenhauer,2,Arundhati Roy,1,Asghar Farhadi,3,Attila İlhan,1,Aynadaki Gibi,1,AzBlog,14,Aziz Nesin,2,Babaya Mektup,1,Beat Kuşağı,17,Belgesel,5,Belinski,1,Bertolt Brecht,3,Bertrand Russell,1,Bilim,10,Billie Holiday,1,Biyografya,22,Björk,1,Bob Black,1,Bob Dylan,1,Bozkırkurdu,1,Böyle Buyurdu Zerdüşt,1,Breaking Bad,1,Bulantı,1,Bülent Ortaçgil,2,Büyülenme,1,Camera Lucida,1,Can Yücel,2,Cemal Süreya,1,Charles Baudelaire,2,Charles Bukowski,6,Charles Dickens,1,Charlie Chaplin,2,Charlie Parker,1,Christfried Tögel,1,Christine Bard,1,Christopher McCandless,1,Christopher Nolan,1,Chuck Palahniuk,3,Çarlz Bukovski,1,Çavdar Tarlasında Çocuklar,1,Dallas Buyers Club,1,Damon Albarn,1,Daniel Goleman,1,Dava,1,David Gilmour,1,Demian,1,Desiderius Erasmus,1,Didier Lauru,1,Dieter Forte,1,Djivan Gasparyan,1,Dominique Laporte,1,Dostluk Bağları ve Dostluk,1,Dostoyevski,16,Dönüşüm,1,Edebiyyat,140,Edgar Allan Poe,1,Eduardo Galeano,1,Eflâtun,1,Ejderhaların Danssı,1,Elias Canetti,1,Elvis Presley,2,Emil Michel Cioran,1,Emma Goldman,1,Eric Clapton,1,Eric Hoffer,1,Erich Fromm,3,Ernest Hemingway,2,Estela Welldon,1,Ethan Coen,2,Əkrəm Əylisli,1,Feature,20,Félix Guattari,1,Felsefe,93,Ferman Toroslar,1,Fernando Pessoa,1,Film,68,Franz Kafka,25,Freddie Mercury,1,Friedrich Engels,1,Friedrich Nietzsche,19,Füruğ Ferruhzad,1,Gabriel Garcia Marquez,1,Gabriel García Márquez,2,Galileo,2,Gemeinschaft,1,George Carlin,1,George Martin,1,George Orwell,1,Georges Canguilhem,1,Georges Perec,1,Gerçeklik açısından Kafka,1,Gilles Deleuze,5,Goethe,1,Gogol,4,Guguk Kuşu,1,Gustav Janouch,1,Guy Fawkes,1,Hakim Bey,1,Harriet Lerner,1,Hegel,2,Heinrich Böll,1,Hermann Broch,1,Hermann Hesse,5,Herta Müller,1,Hrant Dink,1,Iain Menzies Banks,1,Immanuel Kant,1,Ingeborg Bachmann,1,Ingmar Bergman,6,Inside Llewyn Davis,1,Italo Calvino,2,İran,1,İtalo Calvino,1,J. D. Salinger,2,Jack Kerouac,8,Jacques Brel,1,Jacques Lacan,13,Jacques Vergès,1,James Hawes,1,James Joyce,1,Jan Pol Sartr,1,Jason McQuinn,1,Jean Baudrillard,1,Jean Cocteau,1,Jean-Paul Sartre,10,Jehane Noujaim,1,Jenn Ashworth,1,Jiddu Krishnamurti,2,Jimi Hendrix,1,Joel Coen,2,John Berger,1,John Fante,2,John Lennon,5,John Steinbeck,4,Jorge Luis Borges,1,Jose Saramago,1,Joseph Conrad,1,Judith Butler,1,Juliet Mitchell,1,Julio Cortázar,1,Kaos'un Gizli Yaşam,1,Karamazov Kardeşler,2,Karl Marx,8,Kaybedenler Klübü,1,Ken Kesey,1,Kırmızı Pazartesi,1,Korkma Ben Varım,1,Kumarbaz,1,Kürk Mantolu Madonna,1,La Casa De Papel,1,Lady with Ermine,1,Lars von Trier,8,Laura Nyro,1,Leonard Cohen,1,Leonard Da Vinci,1,Lev Tolstoy,5,Lev Troçki,2,Linda Lee,1,Maksim Gorki,2,Malina,1,Marie Curie,1,Marilyn Manson,1,Marilyn Monroe,1,Mario Leis,1,Marlon Brando,1,Marqius de Sade,2,Martı Jonathan Livingston,1,Martin Heidegger,2,Maurice Blanchot,2,Max Stirner,15,Mental Pornografi Blog,2,Meqale,175,Michael De Montaigne,1,Michel Foucault,6,Mike Leigh,1,Milan Kundera,1,Miles Davis,1,Milgram,1,Milgram deneyi,1,Mohsen Namjoo,3,Monique Wittig,1,Morrisse,1,Murat Menteş,1,Mustafa Kemal Atatürk,1,Muzik,37,Neal Cassady,2,ngmar Bergman,1,Nick Cave,1,Nick Mason,1,Nikolay Gavriloviç Çernişevski,1,Nilgün Marmara,1,Noam Chomsky,2,Nostalghia,1,Notre Dame'ın Kamburu,1,Nuri Bilge Ceylan,2,Octavio Paz,1,Oğuz Atay,1,Ontolojik Anarşi,1,Onur Ünlü,2,Oscar Wilde,2,Osho,1,Oteki Ben,1,Ölüler Tanrısı,1,Ölüm Pornosu,1,Ömer Hayyam,1,Özdemir Asaf,1,Palyaço,1,Pantolonun Politik Tarihi,1,Patti Smith,1,Paul Lafargue,1,Paul McCartney,3,Paulo Coelho,2,Peter Kropotkin,2,Pierre Clastres,1,Pigme,1,Pink Floyd,2,Politika,1,Rachel Carson,1,Rachter'in Günlüğü,1,Rashit,1,Ray Davies,1,Rene Girard,1,René Wellek,1,Richard Bach,1,Richard Brautigan,1,Richard Dawkins,1,Richard Wagner,3,Richard Wright,1,Robert Musil,1,Roger Fornoff,1,Roger Garaudy,1,Roger Waters,2,Roman,9,Rose Laub Coser,1,Rus edebiyat,2,Ruth Sheppard,1,S. Reynolds & J. Press,1,Sabahattin Ali,2,Sait Faik,1,Salvador Dali,1,Samuel Beckett,4,Sasha Grey,1,Saul Newman,2,Sean Penn,1,Sırtımdaki Ev,1,Siddhartha,1,Sigmund Freud,19,Silence Spring,1,Simone de Beauvoir,6,Slavoj Zizek,6,Slavoj Žižek,15,slide,2,Sokrates,1,Soren Kierkegaard,1,Spinoza,1,SS,6,Stalker,1,Stephen Eric Bronner,1,Steve McQueen,1,Stranger,1,Suç ve Ceza,2,Supertramp,1,Sürgün,1,Şeyler,1,Tanrıya Karşı Söylev,1,Tarkovsky,5,Tek Bacaklı Yolcu,1,Teneke Trampet,1,The Beatles,4,The Butterfly Effect,1,The Rolling Stones,1,The Square,1,Theodor Adorno,4,Thomas Mann,1,Through a Glass Darkly,1,Tom Waits,2,Tomris Uyar,1,Tony Porter,1,Turan Dursun,2,Turgut Uyar,1,Ulua,1,Uluma,1,Ulus Baker,4,Umberto Eco,1,Utanç,1,V for Vendetta,1,Van Gogh,1,Victor Emil Frankl,1,Victor Hugo,1,Viktor Frankl,1,Vladimir Nabokov,2,Voltaire,1,Vsevolod İ. Pudovkin,1,Walter Benjamin,1,Wilhelm Reich,1,Will Durant,1,William S. Burroughs,2,William Shakespeare,1,Woody Allen,8,Xavier Dolan,1,Yabancı,1,Yad,1,Yolda,1,Yusif Vəzir Çəmənzəminli,1,Zeki Demirkubuz,3,Zen Kaçıkları,1,
ltr
item
Ali Rahimli: Jak Lacan ilə reportaj (1-ci hissə)
Jak Lacan ilə reportaj (1-ci hissə)
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTyzZHu4oug3ft8_PDf8jgmBddUZbvgxlvdrlhZ9GTT4C8qGB7J6HJCnNnRgP2f-a53Cpc_D2RfqkiuQZDPwXY5Jg4lupBZbEdDxQBIDQAklnKlTQUsdECHlA6kMUgkKcMX2zb4alpOE-J/s640/lacan-pixeles.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTyzZHu4oug3ft8_PDf8jgmBddUZbvgxlvdrlhZ9GTT4C8qGB7J6HJCnNnRgP2f-a53Cpc_D2RfqkiuQZDPwXY5Jg4lupBZbEdDxQBIDQAklnKlTQUsdECHlA6kMUgkKcMX2zb4alpOE-J/s72-c/lacan-pixeles.jpg
Ali Rahimli
https://alirahimli.blogspot.com/2017/06/jak-lacan-il-reportaj-1-ci-hiss.html
https://alirahimli.blogspot.com/
https://alirahimli.blogspot.com/
https://alirahimli.blogspot.com/2017/06/jak-lacan-il-reportaj-1-ci-hiss.html
true
8815050805795647263
UTF-8
Tüm Yazılar Yüklendi Hiç bir yazı bulunamadı HEPSİNİ GÖSTER DAHA FAZLA Cevapla Cevabı İptal Et Sil Tarafından Ana Sayfa Sayfalar İçerikler Hepsini Göster BU YAZIYA BENZER DİĞER YAZILAR ETİKET ARŞİV ARAMA BÜTÜN İÇERİKLER İsteğinizle eşleşme bulunamadı Ana Sayfaya Dön Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec just now 1 minute ago $$1$$ minutes ago 1 hour ago $$1$$ hours ago Yesterday $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago Followers Follow THIS CONTENT IS PREMIUM Please share to unlock Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy